Ο “Βέρθερος” είναι νεανικό επιστολογραφικό μυθιστόρημα του Γκαίτε (1749-1832) που, εκδόθηκε, το 1774, μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες και άσκησε μεγάλη επιρροή στη ζωή, τα ήθη και τη μόδα ακόμα της εποχής, αφού υπήρξε ακόμη και κοστούμι σε στυλ Βέρθερου. Έγινε αντικείμενο μίμησης και παρωδίας και έκανε αμέσως διάσημο τον εικοσιπεντάχρονο συγγραφέα του.
Το μυθιστόρημα εξέφραζε ανησυχίες της νεολαίας πριν από την επανάσταση του 1789, στην ίδια ευθεία με τις αναζητήσεις συγγραφέων όπως ο Ρίτσαρντσον, ο Ρουσσώ και ο Λέσσινγκ, στους οποίους παραπέμπει άμεσα ο Γκαίτε.
Ο Σλάβομιρ Μρόζεκ είναι σατιρικός χλευάζει τον κόσμο για να τον κάνει καλύτερο. Προκαλεί με το παράλογο την κοινή μας λογική.
Ο Διευθυντής της φιλαρμονικής μας δέχτηκε πολύ ευγενικά. «Σε τι μπορώ να σας φανώ χρήσιμος;» ρώτησε.
«Έχουμε να λαμβάνουμε ακόμα πενήντα χιλιάδες».
«Πολύ πιθανόν, αν και δεν είμαι βέβαιος ότι γνωρίζω για ποιόν λόγο. Μπορείτε παρακαλώ να μου εξηγήσετε;»
«Για προκαταβολή» εξήγησα εγώ.
«Φυσικά, κι αυτό συμβαίνει συχνά. Αλλά προκαταβολή, για ποιο πράγμα;»
«Για τη συμμετοχή μας στη φιλαρμονική».
«Ναι, αυτό θα αποτελούσε μια πρώτη βάση για συζήτηση. Ωστόσο, αν δεν απατώμαι, πρώτη φορά σας βλέπω. Μήπως έχουμε υπογράψει κάποιο σχετικό συμβόλαιο;»
«Όχι ακόμα, αλλά μπορούμε να το υπογράψουμε αμέσως».
«ασφαλώς. Θα ήθελα όμως πρώτα να μου εκθέσετε σε γενικές γραμμές την πρότασή σας. Είστε μουσικό συγκρότημα;»
«Για την ώρα όχι, θα γίνουμε όμως».
«Και ποιο θα είναι περίπου το ρεπερτόριό σας;»
«Θα προκύψει σιγά – σιγά, μόλις μάθουμε να παίζουμε».
«Να παίζετε, τι;»
«Κάποια όργανα φυσικά».
Η χοντροκεφαλιά του τύπου είχε αρχίσει να με εκνευρίζει.
«Δηλαδή, τώρα δεν ξέρετε τίποτα;»
«Τι σημασία έχει αν ξέρουμε ή δεν ξέρουμε. Το μέλλον μας ανήκει έτσι κι αλλιώς. Δεν βλέπετε πως είμαστε νέοι;» «Μα και βέβαια. Μου επιτρέπετε όμως να προτείνω κάτι; Μάθετε πρώτα να παίζετε, μετά παίξτε λίγο και μετά βλέπουμε. Το μέλλον αναμφίβολα σας ανήκει».
Κι έτσι δεν μας έδωσε προκαταβολή, ο φασίστας. Βγήκαμε έξω, κοινωνικά εκμηδενισμένοι. Στον τοίχο κρεμόταν μια αφίσα, θα παίζανε κάποιον Μότσαρτ.
«Ποιος είναι αυτός;» ρώτησε ο … Εντάξει, δεν θυμάμαι ποιος από μας, γιατί η μνήμη μου δε λειτουργεί και πολύ καλά, προπαντός τα πρωινά.
«Σίγουρα κάποιος γέρος».
Πάψαμε να ασχολούμαστε με την τέχνη και πιάσαμε να φτιάχνουμε βόμβες. Τη μια λέμε να την τοποθετήσουμε στη φιλαρμονική, ο αγώνας για κοινωνική δικαιοσύνη έχει απόλυτη προτεραιότητα.
Τάκης Κάμπρας
